ตำนานขนมน้ำแข็งใส

ขนมน้ำแข็งใส เกิดขึ้นหลังจากที่มีการนำน้ำแข็งเข้ามาในสยามครั้งแรก ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยเรือกลไฟชื่อ "เจ้าพระยา" ขนน้ำแข็งใส่หีบไม้ฉำฉากลบขี้เลื่อยมาจากสิงคโปร์

โดยผู้สั่งเข้ามาคือเจ้าพระยาพิสนธ์สมบัติบริบูรณ์ (ยิ้ม พิศลยบุตร) ครั้งยังมีบรรดาศักดิ์เป็นพระภาษีสมบัติบริบูรณ์ ซึ่งถือเป็นสิ่งแปลกใหม่ของสังคมไทยในเวลานั้น ต่อมาปี พ.ศ.2448 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระยาภัคดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร) ได้เปิดโรงน้ำแข็งแห่งแรกในประเทศไทยขึ้ที่สะพานเหล็กล่าง ถนนเจริญกรุง ชื่อว่า"โรงน้ำแข็งสยาม" หรือเป็นที่รู้จักกว้างขวางในชื่อ "โรงน้ำแข็งนายเลิศ" และต่อมาจึงแพร่หลายไปสู่หัวเมืองใหญ่ๆ รอบนอกกรุงเทพฯ

เมื่อมีการบริโภคน้ำแข็งกันมากขึ้น ก็เริ่มมีการดัดแปลงนำน้ำแข็งมาผสมกับขนมหลายชนิดกลายเป็นขนมน้ำแข็งใส เช่น ลอดช่อง แตงไทย เผือก ลูกชิด ซ่าหริ่ม ทับทิมกรอบ ฯลฯ โดยนิยมโรยดอกมะลิในน้ำกระทิ และชิ้นขนุนในน้ำเชื่อม เพื่อให้ความหอมหวาน อร่อยและชื่นใจไปพร้อมๆ กัน